Bệnh trĩ có nguy hiểm không, cách phòng và điều trị bệnh trĩ

Bệnh trĩ là căn bệnh phổ biến thường gặp nhất trong các bệnh về hậu môn trực tràng, bệnh có thể xảy ra và thường gặp ở mọi đối tượng trong mọi độ tuổi. Hiện nay tỉ lệ người mắc bệnh trĩ ngày một tăng cao nhưng khi có các dấu hiệu của bệnh, mọi người vẫn còn rất thờ ơ trước những biểu hiện này.

Vậy, bệnh trĩ có nguy hiểm không? Tại sao nhiều người vẫn chủ quan và thờ ơ trong việc điều trị bệnh. Dưới đây là chia sẻ của TS.Bác sĩ CKII Trịnh Tùng tại Phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng - chuyên gia hậu môn trực tràng về vấn đề này, mọi người hãy cùng theo dõi bài viết nhé.

Vì sao số người mắc bệnh trĩ đang có xu hướng ngày một tăng cao

BTV: Xin chào bác sĩ! Được biết hiện nay có rất nhiều người bệnh bị mắc bệnh trĩ phải nhập viện mỗi ngày. Xin bác sĩ cho biết tại sao lại có hiện tượng này ạ?

Bác sĩ: trước hết chúng ta cần phải hiểu rằng - Bệnh trĩ là một trong những bệnh thường gặp nhất trong các bệnh ở hậu môn trực tràng do sự căng giãn quá mức của các đám rối tĩnh mạch ở mô xung quanh hậu môn, khiến cho vùng hậu môn có thể bị viêm, tấy đỏ…, hình thành các búi trĩ, xuất hiện bên trong hoặc bên ngoài hậu môn, gây ra nhiều ảnh hưởng xấu đến sinh hoạt cũng như tâm lý của người bệnh.

Hiện tượng này xuất hiện do rất nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó phải kể đến một số nguyên nhân chính như:

• Thói quen sinh hoạt không đúng cách, nhịn đi vệ sinh, vệ sinh không sạch sẽ vùng hậu môn sẽ tạo điều kiện cho các vi khuẩn xâm nhập, phát triển, gây viêm nhiễm.
• Người bị táo bón kinh niên khi đi đại tiện thường cố gắng rặn để đẩy phân khô ra ngoài. Lúc này các búi tĩnh mạch dưới niêm mạc của hậu môn bị tạo áp lực co giãn đột ngột khiến các cơ tĩnh mạch không đàn hồi kịp. Tình trạng này kéo dài là nguyên nhân gây rối tĩnh mạch trĩ và gây ra bệnh trĩ

• Do bị chèn ép, gây áp lực lên vùng hậu môn.
• Yếu tố di truyền cũng là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh trĩ.
• Vùng hậu môn co thắt bị thoái hóa hoặc nhão, tình trạng này thường gặp ở những người cao tuổi.
• Phụ nữ mang thai và sinh nở do quá trình mang thai và sinh nở khiến các búi trĩ bị chèn ép quá mức, tình trạng căng tức khiến cho bệnh trĩ càng trở nên trầm trọng hơn.
• Tâm lý căng thẳng mệt mỏi tăng áp lực vùng hậu môn – trực tràng
• Quan hệ tình dục bằng đường hậu môn
• Những người mắc các khối u vùng tiểu khung, người từng có tiền sử bị mắc các bệnh về hậu môn.

Nguyên nhân mắc bệnh trĩ rất đa dạng, do đó số người mắc bệnh trĩ cũng vì thế mà tăng một cách nhanh chóng. Việc nắm bắt được nguyên nhân gây bệnh là cách để mọi người có biện pháp phòng và tránh bệnh hiệu quả hơn.

BTV: Vậy bệnh trĩ thường có những biểu hiện như thế nào, thưa bác sĩ?

BS: Bệnh trĩ có rất nhiều biểu hiện mà chúng ta cần quan tâm. Bệnh nhân khi mắc bệnh trĩ, tùy theo tình trạng bệnh, cấp độ và giai đoạn biểu hiện của bệnh mà sẽ có những triệu chứng biểu hiện khác nhau, nhưng biểu hiện chung của bệnh trĩ thường là người bệnh cảm thấy đau đớn ở búi trĩ, đại tiện ra máu, có hiện tượng sa búi trĩ. Khi bệnh càng nặng thì tình trạng búi trĩ lòi ra càng nhiều và khó có xu hướng tự co lại như ban đầu.

Biến chứng nguy hiểm khó lường từ bệnh trĩ, không phải ai cũng biết

BTV: Bệnh trĩ có có nguy hiểm không thưa bác sĩ? Vì tôi thấy bệnh này khá tế nhị, lại xuất hiện tại vùng kín nên nhiều người bệnh mang tâm lý xấu hổ nên cũng ngại đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị.

Bác sĩ: Việc bệnh nhân có tâm lý ngại ngùng khi mắc bệnh ở vùng hậu môn cũng là điều dễ hiểu nhưng không nên vì vậy mà xem nhẹ sức khỏe và tính mạng của bản thân, lơ là chủ quan với những biểu hiện của bệnh trĩ. Bệnh trĩ càng để lâu càng khó điều trị, nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm có hại cho sức khỏe đồng thời sẽ dễ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng của người bệnh như:

+ Thiếu máu trầm trọng: Do bị chảy máu nhiều khi đi đại tiện, nên người bệnh dễ rơi vào tình trạng thiếu máu, khiến cơ thể xanh xao, mệt mỏi, căng thẳng, mất tập trung…gây ảnh hưởng không nhỏ đến công việc và sinh hoạt hàng ngày.

+ Ung thư hậu môn – trực tràng: Búi trĩ phát triển lớn và bị xơ hóa cứng, sẽ kích thích tế bào ung thư phát triển. Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh trĩ, đe dọa trực tiếp tới tính mạng người bệnh.

+ Hoại tử hậu môn: Khi búi trĩ bị lòi ra ngoài hậu môn là điều kiện tốt cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển, gây nên tình trạng viêm nhiễm và phá hủy búi trĩ, lâu dần hậu môn sẽ có nguy cơ bị hoại tử.

+ Nghẹt búi trĩ: khi trĩ nội bị sa quá mức sẽ bị các cơ vòng hậu môn chèn ép. Điều này làm tắc tĩnh mạch lưu thông với búi trĩ. Cùng lúc này cơ vòng sẽ làm tắc búi trĩ khiến cho nó ngày càng to ra và cứng hơn cho tới lúc không còn khả năng quay lại hậu môn. Dẫn đến tình trạng búi trĩ bị nghẹt sẽ khiến cho bệnh nhân bị đau đớn, khó chịu.

+ Chức năng hậu môn bị rối loạn: bệnh trĩ lâu ngày sẽ dẫn đến tình trạng này. Hậu môn có thể bị co lại khiến cho việc đi đại tiện gặp nhiều khó khăn. Lúc này cơ hậu môn bị xâm lấn khiến cho bệnh nhân bị mất tự chủ trong việc đại tiện.

+ Các bệnh về da: bệnh trĩ tiết ra chất dịch nhầy xung quanh hậu môn khiến cho da ở các vùng xung quanh hậu môn bị kích thích và dẫn đến các bệnh viêm nhiễm, dị ứng về da.

+ Rối loạn thần kinh: tình trạng bệnh trĩ lâu dần sẽ làm bệnh nhân bị đau vùng thắt lưng dưới, đau nhức xương hay thần kinh phản xạ tiết niệu bị rối loạn.

+ Bệnh ung thư trực tràng: Nhiều người thường chủ quan về vấn đề mình bị trĩ nên tình trạng viêm nhiễm lan rộng, nhiễm trùng nặng rất phổ biến, từ đó làm tăng nguy cơ biến chứng thành ung thư trực tràng.

+ Đặc biệt nguy hiểm với nữ giới: Do kết cấu cơ thể của nữ giới, hậu môn và âm hộ nằm gần nhau. Khi mắc bệnh, các vi khuẩn tích tụ tại hậu môn có thể dễ dàng xâm nhập âm hộ, gây các bệnh viêm nhiễm phụ khoa, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Ngoài ra, nữ giới lại là đối tượng dễ mắc trĩ, bởi vậy chị em cần chú ý, đặc biệt là trong thời kỳ mang thai và sinh nở.

+ Giảm ham muốn tình dục: Cảm giác đau nhức vùng hậu môn, khiến người bệnh thiếu tự tin trong cuộc sống và công việc, đặc biệt trong quan hệ tình dục, làm giảm nhu cầu tình dục, ảnh hưởng nhiều tới chất lượng đời sống tình dục. Hơn nữa, khi quan hệ tình dục, áp lực lên hậu môn tăng có thể khiến bệnh phát triển nặng hơn.

Những tác hại mà bệnh trĩ gây ra cho người bệnh là không hề nhỏ, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng và tinh thần người bệnh. Do đó, ngay khi có các triệu chứng ban đầu của bệnh trĩ, người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám và điều trị sớm. Tránh để bệnh kéo dài gây nhiều biến chứng nguy hiểm, việc điều trị sẽ gặp nhiều khó khăn và phức tạp hơn.

>>Tin liên quan: 

• Bệnh trĩ có bị lây không, cách phòng tránh bệnh an toàn hiệu quả
• Bệnh trĩ có ảnh hưởng đến quan hệ hay không?
• Bệnh trĩ giai đoạn đầu có nguy hiểm không

Làm thế nào để phòng tránh bệnh trĩ hiệu quả

BTV: Quả thật bệnh trĩ rất nguy hiểm và gây ra không ít những khó khăn, phiền toái cho cuộc sống của người bệnh. Vậy, bác sĩ có thể cho biết - Ngoài việc áp dụng các phương pháp điều trị bệnh trĩ thì chế độ sinh hoạt, ăn uống của bệnh nhân như thế nào thì tốt cho sức khỏe?

Bác sĩ: Bệnh trĩ rất nguy hiểm, tuy nhiên người bệnh cũng không nên quá lo lắng bệnh trĩ có nguy hiểm không, vì càng lo lắng thì bệnh trĩ sẽ càng nặng thêm. Điều quan trọng là khi có các dấu hiệu sớm của bệnh trĩ thì mọi người nên đến cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để được bác sĩ thăm khám và hướng dẫn điệu trị kịp thời, sẽ phòng tránh được những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Hiện nay có khá nhiều cách điều trị bệnh trĩ, như: Phương pháp tây y, đông y hoặc áp dụng các bài thuốc dân gian. Nhưng dù có thực hiện bằng biện pháp nào thì chế độ ăn uống, sinh hoạt cũng đóng vai trò hết sức quan trọng. Điều này không những giúp tăng cường sức khỏe mà còn cung cấp các dưỡng chất giúp hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh. Đồng thời chữa lành những tổn thương ở khu vực hậu môn.

Người bệnh nên chú ý những vấn đề sau:

• Uống nhiều nước để hỗ trợ trao đổi chất và làm mềm phân giúp việc tống đẩy phân ra ngoài dễ dàng và thuận lợi hơn.
• Thay đổi chế độ dinh dưỡng, bổ sung thực phẩm nhiều chất xơ như rau củ quả, trái cây tươi để cung cấp chất xơ và giúp trữ nước giúp làm mềm phân và giúp phân dễ di chuyển ra bên ngoài hơn.
• Tăng cường ăn những thực phẩm có khả năng nhuận tràng hiệu quả như: rau mồng tơi, rau diếp cá, rau lang, mật ong, rau đay…
• Thực phẩm giàu sắt rất tốt với bệnh nhân bị trĩ do đại tiện ra máu rất dễ dẫn đến thiếu máu. Vì vậy người bệnh nên ăn nhiều cua hấp, các loại hạt, gan gà…

• Hạn chế ăn thức ăn cay nóng, sử dụng rượu bia và các chất kích thích có thể dẫn đến táo bón, làm cho những biểu hiện bệnh ngày càng trầm trọng hơn.
• Hình thành thói quen đi đại tiện khoa học: Mỗi ngày bạn nên rèn thói quen đi đại tiện vào 1 khung giờ cố định, lý tưởng nhất là vào sáng sớm. Tuyệt đối không nhịn đại tiện. Không ngồi quá lâu trong WC, không dùng điện thoại để lướt web, đọc báo hoặc chơi game mỗi lần đi đại tiện. Chú ý đến khâu vệ sinh sau mỗi lần đi cầu để tránh viêm nhiễm khu vực hậu môn và các vùng liên quan trực tiếp đến khu vực này.
• Chăm chỉ luyện tập, tăng cường tập thể dục, đi bộ để giúp tăng cường hoạt động của nhu động ruột, hạn chế khả năng mắc bệnh táo bón. Thông qua việc vận động cũng giúp tinh thần thoải mái và máu huyết lưu thông hiệu quả hơn.
• Không ngồi quá lâu: pNên dành thời gian giải lao giữa giờ để nghỉ ngơi và vận động đi lại. Tuyệt đối không ngồi hoặc đứng quá lâu 1 chỗ khiến áp lực luôn đè nặng lên khu vực hậu môn. Không luyện tập quá sức hoặc những bài tập làm gia tăng áp lực lên vùng ổ bụng.
• Duy trì tâm lý thoải mái: Hãy luôn giữ cho mình tâm lý thật thoải mái, vui vẻ và lạc quan, tránh xa mọi stress, muộn phiền trong cuộc sống cũng là những cách hữu ích nhất để tránh khỏi sự tấn công của bệnh.

Biên tập viên: Cảm ơn bác sĩ về những chia sẻ hữu ích của bác sĩ về những nguy hiểm mà bệnh trĩ có thể gây ra cho người bệnh. Mong rằng với những chia sẻ bệnh trĩ có nguy hiểm không sẽ phần nào giải đáp được thắc mắc của người bệnh, giúp mọi người an tâm điều trị bệnh, bảo vệ tốt sức khỏe cho bản thân.

Địa chỉ điều trị bệnh trĩ uy tín ở Hà Nội - Phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng

Bệnh trĩ nếu không được khắc phục và chữa trị sớm sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và tâm lý của người bệnh kèm theo những biến chứng khó lường, đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến khả năng mắc bệnh viêm hậu môn - trực tràng, tăng nguy cơ ung thư hậu môn – trực tràng,...việc điều trị sẽ phức tạp hơn.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo mọi người để biết cách chữa bệnh trĩ nhanh chóng, an toàn và hiệu quả nhất, người bệnh nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, tư vấn và có cách trị hữu hiệu.

Phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng 193C1 Bà Triệu, Hai Bà Trưng Hà Nội là một địa chỉ khám chữa bệnh về hậu môn trực tràng uy tín, thỏa mãn các tiêu chí về phòng khám quốc tế đáng tin cậy mà người bệnh có thể yên tâm lựa chọn.

- Phòng khám là nơi hội tụ đông đảo đội ngũ y bác sĩ giỏi chuyên môn, có kinh nghiệm nhiều năm trong nghề về các bệnh lý hậu môn - trực tràng, từng công tác tại các bệnh viện đầu ngành trong nước cũng như ở nước ngoài, được rất nhiều người bệnh đề cao, ngưỡng mộ trong đó tiêu biểu là TS.Bác sĩ CKII Trịnh Tùng

- Phòng khám đã được Sở Y tế Hà Nội cấp phép hoạt động và chịu sự quản lý của các cơ quan chức năng có thẩm quyền. Mọi quy trình thăm khám, điều trị đều phải tuân theo quy định chung.

- Phòng khám được trang bị đầy đủ trang thiết bị y tế hiện đại được nhập khẩu từ các nước tiên tiến như Mĩ, Pháp, Canada, Thụy Sĩ…nhằm phục vụ cho công tác khám chữa bệnh cho mọi người được nhanh chóng, thuận tiện, an toàn và hiệu quả.

- Hệ thống xét nghiệm tự động, cho kết quả nhanh, chính xác.

- Chi phí khám bệnh được công khai, minh bạch được chia sẻ trực tiếp với người bệnh trước khi điều trị.

- Cơ sở vật chất tại phòng khám khang trang, sạch sẽ, người bệnh có thể được thư giãn sau khi thăm khám chờ kết quả.

- Đội ngũ nhân viên tư vấn luôn sẵn sàng tiếp đón và phục vụ tận tình chu đáo, lắng nghe mọi chia sẻ, tâm tư cũng như thắc mắc của người bệnh.

- Chất lượng dịch vụ tại phòng khám luôn được đặt lên hàng đầu, các nhân viên, y tá luôn sẵn lòng tận tâm phục vụ, làm hài lòng người đến vừa lòng người đi.

- Đội ngũ nhân viên tư vấn chuyên nghiệp giúp người bệnh đặt lịch thăm khám nhanh nhất, không phải chờ đợi khi tới phòng khám.

- Thời gian khám bệnh làm việc cả trong và ngoài giờ hành chính nên người bệnh dễ dàng sắp xếp được công việc để đi khám sớm.

Tùy theo tình trạng cấp độ bệnh trĩ và nguyên nhân gây bệnh mà các bác sĩ tại phòng khám sẽ có phương pháp điều trị cụ thể nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất cho người bệnh.

Nếu bệnh ở giai đoạn nhẹ, người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc tây y bao gồm thuốc uống, thuốc bôi, thuốc đặt hậu môn có tác dụng giảm đau, giảm sưng, tiêu viêm, kháng khuẩn và cầm máu hiệu quả.

Tuy nhiên, các loại thuốc uống hay thuốc bôi chỉ có tác dụng làm giảm triệu chứng sưng đau, ngứa rát hậu môn, làm co búi trĩ mà không thể chữa bệnh khỏi hoàn toàn. Để có hướng điều trị hiệu quả và ngăn ngừa nhanh chóng các tổn thương do trĩ gây ra, tại Phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng, các bác sĩ đã và đang áp dụng điều trị bệnh trĩ bằng phương pháp HCPT cực kì hiệu quả.

Đây là cách trị bệnh hỗn hợp hiệu quả và tiên tiến nhất. HCPT là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, phương tiện kỹ thuật để thực hiện chữa trị bệnh trĩ được nhập khẩu từ Mỹ.

Kỹ thuật này không dùng dao mổ mà sử dụng trường điện dung cao tần, xâm lấn tối thiểu theo công nghệ cao. Nhiệt độ hoạt động từ 80ºC - 900ºC làm đông và thắt nút các mạch máu với khả năng kiểm soát tốt, búi trĩ lập tức rụng đi không ảnh hưởng tới các vùng lân cận, nhanh chóng sinh nhiệt, làm lành các vết thương.

Liệu pháp HCPT được giới chuyên gia đánh giá cao về chất lượng và được nhiều người bệnh tin tưởng bởi: Thời gian điều trị ngắn, ít chảy máu, không đau, không cần nằm viện, không để lại di chứng về sau và tránh tái phát. Có thể nói, HCPT là phương pháp chữa trị tiên tiến, hiện đại nhất hiện nay.

Từ khi áp dụng HCPT vào điều trị bệnh trĩ, Phòng Khám Đa Khoa Quốc Tế Cộng Đồng đã chữa khỏi hoàn toàn cho rất nhiều bệnh nhân mắc phải căn bệnh oái ăm này.

Sau khi điều trị lòi dom bằng kỹ thuật HCPT, tại Phòng khám Đa khoa Quốc tế Cộng Đồng người bệnh sẽ còn được sử dụng thêm thuốc Đông y giúp tăng sức đề kháng, nhuận tràng, đào thải độc tố, thanh nhiệt, giải độc, nhanh chóng hồi phục sức khỏe, hạn chế các tác dụng phụ của thuốc tây y, đồng thời ngăn ngừa bệnh tái phát,...

Để tiết kiệm thời gian, chi phí và công sức, người bệnh có thể gọi điện đặt lịch khám trước đến phòng khám qua đường dây nóng 0243.9656.999

Khám trĩ ở đâu an toàn, hiệu quả - Phòng khám tư nhân của TS.Bác sĩ CKII Trịnh Tùng

TS.Bác sĩ Trịnh Tùng, nguyên trưởng khoa phẫu thuật bệnh viện Xanh Pôn, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương, người từng có thời gian dài học tập và nghiên cứu tại Pháp, Hàn Quốc và Mĩ. Bác sĩ chuyên khoa chuyên thăm khám và tiến hành phẫu thuật các bệnh về hậu môn trực tràng như bệnh trĩ nội, bệnh trĩ ngoại, rò hậu môn, Polyp hậu môn...đã và đang được rất nhiều bệnh nhân tin tưởng và lựa chọn.

TS.Bác sĩ Trịnh Tùng đã trở thành niềm tin, mang lại hi vọng và sự lạc quan cho người bệnh khi được bác sĩ khám và điều trị. Vì vậy Phòng khám tư nhân của TS.Bác sĩ Trịnh Tùng chính là một địa chỉ khám trĩ, hậu môn, trực tràng uy tín mà người bệnh có thể yên tâm chọn lựa.

Để đặt hẹn TS.Bác sĩ Trịnh Tùng thăm khám và điều trị người bệnh cần phải đặt hẹn trước qua số điện thoại: 0243.9656.999

Một số phản hồi của người bệnh khi đến khám tại phòng khám của Bác sĩ Trịnh Tùng

Vũ Minh (55 tuổi, Hòe Nhai, Hà Nội ): Tôi bị mắc bệnh trĩ cấp độ 3 khá nặng, đã khám và điều trị ở nhiều nơi nhưng không trị dứt điểm được, sau 1 thời gian bệnh lại tái phát. Tôi được 1 người bạn giới thiệu và đã đến khám ở phòng khám của Bác sĩ Tùng. Bác sĩ rất thân thiện và thăm khám tư vấn rất kĩ. Sau hơn 3 tháng điều trị, cả thủ thuật kết hợp với thuốc Đông y, hiện nay bệnh trĩ của tôi đã khỏi hoàn toàn và không có dấu hiệu tái phát trở lại

Đình Chiến (65 tuổi, Thuận Thành - Bắc Ninh): Tôi không may bị mắc bệnh trĩ ngoại khá nặng và đã từng được bác sĩ Tùng chữa trị. Bác sĩ rất nhiệt tình, chi phí chữa trị hợp lý. Phòng khám hiện đại, nếu ai có ý định đi khám tôi khuyên mọi người nên đặt hẹn trước với bác sĩ Tùng.

Đức Anh (58 tuổi, Đông Anh, Hà Nội ): Tôi bị mắc bệnh trĩ độ 2 giai đoạn đầu, sau 2 tháng điều trị bằng thuốc uống kết hợp với ngâm do bác sĩ Tùng chữa trị, tôi đã khỏi hoàn toàn. Nếu người nào không may bị bệnh trĩ mà không có thời gian đi khám ở bệnh viện trong giờ hành chính, hoặc không muốn phải xếp hàng chờ đợi thì tôi xin chia sẻ là mọi người nên đi khám ở đây. Chi phí hợp lí, bác sĩ nhiệt tình (mỗi tội bạn phải hẹn trước mới gặp được bác sĩ)

Trên đây là những thông tin về vấn đề bệnh trĩ có nguy hiểm không. Hi vọng những thông tin, chia sẻ trên có thể giúp mọi người biết cách trị bệnh trĩ hiệu quả nhất và có thể lựa chọn cho mình địa chỉ chữa bệnh an toàn khi không may bị mắc bệnh trĩ.

Nếu còn có thắc mắc gì về bệnh trĩ hay các bệnh lý hậu môn – trực tràng khác, hãy nhấn chuột chọn [Tư vấn trực tuyến] các chuyên gia y tế của phòng khám sẽ giải đáp cụ thể hay gọi điện thoại đến số máy: 0243.9656.999 để được tư vấn và đặt lịch hẹn khám miễn phí.