Bí đại tiện là gì? Nguyên nhân liên quan và cách khắc phục

Bí đại tiện là gì? Bí đại tiện là tình trạng phổ biến về tiêu hóa, thường gặp ở cả đối tượng người lớn và trẻ em. Có thể nói, nắm rõ nguyên nhân bí đại tiện là cách tốt nhất để đưa ra các giải pháp điều trị hiệu quả. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn về hiện tượng này với một số thông tin quan trọng trong nội dung dưới đây.

Khái niệm bí đại tiện là gì?

Bí đại tiện là gì? Là tình trạng phân chứa ở đường ruột quá lâu, thời gian bài tiết quá dài. Thông thường từ 4 – 7 ngày trở lên mới đại tiện một lần, gọi là tiện bí.

Bí đại tiện

Bí đại tiện được nhiều người gọi với cái tên đại tiện khó khăn. Tuy nhiên, khái niệm của 2 cái tên này hoàn toàn khác nhau. Đại tiện khó khăn thuộc loại đại tiện khô rít không dễ chịu. Tuy có thể xuất hiện đại tiện ngày một lần, nhưng phần lớn chu kỳ đại tiện bình thường. Còn chứng bí đại tiện thuộc loại đại tiện bế tắc vài ngày không thông.

Tác nhân dẫn tới cảm giác muốn đi đại tiện nhưng không đi được

Bí đại tiện là gì đã có câu trả lời. Vậy đâu là tác nhân gây ra tình trạng bí đại tiện? Nắm rõ nguyên nhân gây bệnh để có hướng điều trị theo từng nguyên nhân. Từ đó giảm thiểu tối đa triệu chứng bất thường ảnh hưởng tới đường tiêu hóa.

1. Khó đi ngoài do nhu động ruột hoạt động kém

Đối tượng thường gặp: Người lười vận động, thường đứng hoặc ngồi quá lâu một chỗ. Người có giờ giấc sinh hoạt thiếu khoa học, thường xuyên nhịn đại tiện... Lâu dần khiến chức năng co bóp của nhu động ruột suy giảm. Cơ thể mẫn cảm với phân, nước bị hấp thụ ngược, phân cứng và khó đại tiện.

2. Không đại tiện được do ăn không đủ chất xơ

Chất xơ là một trong những nguồn dưỡng chất quan trọng giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt. Tuy nhiên, vì nhiều lý do mà con người hạn chế hoặc loại bỏ rau củ quả, trái cây tươi ra khỏi khẩu phần ăn.

Sau đó, dung nạp rất nhiều chất béo hoặc protein. Thiếu cân bằng dưỡng chất tạo áp lực cho hệ tiêu hóa, từ đó dẫn tới tình trạng khó đi ngoài.

3. Đi đại tiện không hết do uống ít nước

Nước không chỉ là thành phần đóng vai trò quan trọng vào tiến trình chuyển hóa, còn giúp chất thải trong đường ruột di chuyển trơn tru. Theo số liệu thống kê, những người không uống đủ lượng nước một ngày thường khó đại tiện.

Uống ít nước

Uống ít nước khiến hệ tiêu hóa hoạt động kém, phân cứng. Không chỉ gây khó tiêu, khó đi ngoài mà còn đau nhức khi cố mót rặn để đại tiện.

4. Bí đại tiện là gì – Cảnh báo bệnh lý về hậu môn trực tràng

Rất nhiều bệnh lý về hậu môn trực tràng có thể gây ra tình trạng bí đại tiện. Những bệnh này hết sức nguy hiểm, cần được điều trị kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm.

Các bệnh lý có thể liên quan gồm:

• Dính ruột, tắc ruột
• Viêm đường ruột
• Bệnh trĩ
• Nứt kẽ hậu môn
• Polyp hậu môn

5. Chứng táo bón do tác dụng phụ của thuốc tây

Sử dụng các loại thuốc tây điều trị bệnh ít nhiều gây ra tác dụng phụ như hệ tiêu hóa hoạt động kém, khó tiêu, phân khô cứng... Trong đó, khó đại tiện là một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất.

Khó đại tiện thường liên quan đến một số thuốc có hàm lượng nhôm và canxi cao. Một số loại thuốc phổ biến có thể kể đến:

• Thuốc chống trầm cảm
• Thuốc thần kinh
• Thuốc kháng sinh

6. Lúc nào cũng có cảm giác buồn đại tiện – Rối loạn thần kinh vận động

Mặc dù không phổ biến, nhưng rối loạn thần kinh vận động được cho liên quan đến vấn đề khó đại tiện. Ngoài chứng đại tiện khó, người bệnh còn thấy khó khăn trong các hoạt động bình thường như đi, đứng, ngồi,...

Ngoài ra, chứng bí đại tiện còn liên quan đến rất nhiều yếu tố khác. Chẳng hạn như thiếu kích thích khi đại tiện, ăn thực phẩm khó tiêu, rối loạn tuyến giáp, bệnh tiểu đường...

Cách khắc phục chứng bí đại tiện nhanh chóng và hiệu quả

Bí đại tiện là gì là vấn đề được nhiều người quan tâm tương tự như vấn đề làm sao khắc phục chứng bí đại tiện hiệu quả. Thực tế, chứng bí đại tiện nếu biết cách khắc phục bằng một số biện pháp tại nhà sẽ không đáng lo ngại. Nếu tình trạng này kéo dài không hết, người bệnh cần đi thăm khám bác sĩ chuyên khoa sớm.

1. Điều chỉnh chế độ ăn uống khi bí đại tiện

Bổ sung chất xơ cho cơ thể từ những thực phẩm lành mạnh. Đặc biệt là rau, củ quả, ngũ cốc nguyên cám, trái cây tươi...  Uống đủ 2 – 2,5 lít nước mỗi ngày để hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru.

Bổ sung nhiều chất xơ

Cân bằng lại lượng chất béo và protein. Hạn chế thực phẩm khó tiêu, áp lực lên hệ tiêu hóa. Cụ thể như: thức ăn chế biến sẵn, đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, đồ chua, đồ lên men...

2. Uống nước chanh ấm để chống bí đại tiện

Nước chanh ấm có tác dụng kích thích nhu động ruột. Làm mềm phân, giúp đại tiện thuận lợi và dễ dàng. Nếu thường xuyên bị táo bón thì nên bổ sung cho cơ thể mỗi ngày một ly nước chanh ấm.

Cách thực hiện:

• Cần 1 thìa cà phê nước cốt chanh vào 240ml nước ấm
• Hòa tan nước cốt chanh trong nước ấm rồi uống trực tiếp
• Nên uống buổi sáng trước khi thức dậy

Khuyến cáo: Những người bị viêm loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày... không nên áp dụng cách này khi bụng rỗng. Vì lượng acid trong nước cốt chanh có thể khiến triệu chứng bệnh nặng thêm.

3. Sử dụng dung dịch muối Epsom trị chứng bí đại tiện

Muối Epsom được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho phép sử dụng như một chất nhuận tràng. Cách làm này giúp bạn đi đại tiện dễ dàng trong vòng 30 phút đến 6 tiếng.

Cách thực hiện:

• Cần 1 – 2 thìa cà phê muối Epsom và 240ml nước ấm
• Hòa tan muối trong nước rồi uống trực tiếp
• Đọc kỹ thông tin trên bao bì để đảm bảo dùng đúng liều

Ngoài ra, người bệnh có thể thử cách ngâm mình vào bồn tắm có pha muối Epsom để hỗ trợ chứng khó đại tiện. Cách thực hiện: tích đầy nước ấm trong bồn tắm, thêm vào một cốc muối Epsom.

4. Uống nước ép mận trị chứng bí đại tiện

Mận là trái cây có tác dụng kích thích đại tiện. Bạn có thể dùng nước ép tươi hoặc ăn trực tiếp mận sấy khô... đều đem lại kết quả tốt. 

Lượng chất xơ dồi dào trong loại quả này có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, mềm phân. Đồng thời, giảm áp lực đường ruột khi bạn nạp nhiều protein và chất béo.

Trường hợp táo bón mạn tính có thể thử dùng nước ép mận kết hợp nước ép táo:

• Chuẩn bị 2 quả mận và 2 quả táo
• Mận và táo ép lấy nước, bỏ phần bã
• Vào buổi sáng, khi dạ dày còn rỗng, nên uống nước ép mận trước. Sau đó 5 phút thì uống luôn nước ép táo

5. Vận động nhẹ để trị chứng bí đại tiện

Vận động nhẹ nhàng là liệu pháp hữu ích kích thích hoạt động hệ tiêu hóa. Tăng mức vận động sẽ thúc đẩy quá trình hô hấp, tăng nhịp tim. Kích thích sự co bóp tự nhiên của cơ trơn trong ruột và giúp bạn đại tiện dễ dàng.

Vận động nhẹ nhàng

Nếu khó chịu vì chứng bí đại tiện, thì bạn không nên ngồi hay nằm một chỗ. Đứng dậy và đi bộ một vòng là cách tốt giúp bạn thoát khỏi hiện tượng này.

6. Sử dụng thuốc làm mềm phân trị chứng bí đại tiện

Thuốc làm mềm phân dùng theo đường uống chính là thuốc nhuận tràng. Nếu thỉnh thoảng đại tiện khó, đây là lựa chọn thích hợp.

Một số thuốc làm mềm phân điển hình như Docusate hoạt động bằng cách tăng lượng nước được hấp thu vào phân. Nhờ đó phân mềm hơn, dễ dàng di chuyển ra ngoài.

Cách thực hiện: Uống thuốc mỗi ngày 1 lần buổi tối trước khi ngủ, tuân thủ đúng liều lượng bác sĩ chỉ định. Khoảng 1 – 3 ngày, thuốc có thể phát huy tác dụng. Tuyệt đối không sử dụng quá 7 ngày, trừ khi nhận được chỉ định từ bác sĩ.

7. Uống thuốc nhuận tràng trị chứng bí đại tiện

Đây là phương pháp giúp bạn thoát khỏi sự khó chịu của chứng bí đại tiện. Giúp loại bỏ chất cặn bã di chuyển qua ruột già dễ dàng.

Các loại thuốc nhuận tràng bao gồm:

• Ma-giê citrat
• Polyethylene glycol
• Lactulose

Khi sử dụng thuốc nhuận tràng, người bệnh cần lưu ý là có thể gặp tác dụng phụ. Như mất cân bằng điện giải, nhịp tim bất thường, mệt mỏi... Sử dụng lâu dài có thể làm giảm chức năng của ruột, dẫn tới lệ thuộc thuốc.

Khuyến cáo: Trường hợp bí đại tiện kéo dài, việc áp dụng các biện pháp nội khoa, bài thuốc dân gian... không mang lại bất cứ tác dụng nào. Người bệnh cần đi thăm khám tại một địa chỉ y tế chuyên khoa uy tín để có biện pháp điều trị thích hợp.

Như vậy, qua nội dung trong bài, mọi người đã biết bí đại tiện là gì, các nguyên nhân gây bí đại tiện cũng như giải pháp khắc phục tại nhà. Có thể nói, chứng bí đại tiện không khó điều trị. Tuy nhiên, cần lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp, triệt để và hiệu quả dài lâu.