Suy giảm nội tiết tố nữ: Nguyên nhân và cách khắc phục

Suy giảm nội tiết tố nữ là tình trạng không hiếm gặp ở phụ nữ, nhất là những chị em bước vào giai đoạn tiền mãn kinh - mãn kinh. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến nhan sắc, tâm lý và cả sức khỏe của chị em. Vậy suy giảm nội tiết tố ở nữ giới nguyên nhân do đâu, dấu hiệu nhận biết cũng như cách khắc phục như thế nào sẽ được bài viết dưới đây giải đáp chi tiết.   

Suy giảm nội tiết tố nữ là gì? 

Suy giảm nội tiết tố nữ là tình trạng nữ giới bị thiếu hụt nội tiết tố estrogen. Estrogen là hormone sinh dục nữ được tiết ra bởi buồng trứng đóng vai trò chủ chốt trong việc tạo nên và duy trì các đặc tính phái nữ như ngực nở, eo thon, làn da mịn màng, âm đạo ẩm ướt…

• Estrogen giúp tử cung âm đạo tăng tiết dịch nhờn bôi trơn khi quan hệ, ngăn ngừa tình trạng khô rát. 
• Estrogen giúp niêm mạc tử cung phát triển, estrogen khi kết hợp với progesterone tạo ra kinh nguyệt, điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và duy trì khả năng tình dục. 
• Estrogen tác động đến sự phát triển của ống dẫn trứng, vòng 1 và sắc tố đầu ti, khả năng tiết sữa và ngưng tiết sữa khi con bú…
• Estrogen còn hỗ trợ bảo vệ sức khỏe tim mạch, chống lão hóa sớm, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, tăng cường bơm máu cho động mạch vành, ngừa loãng xương, ổn định đường huyết…

Nguyên nhân gây suy giảm nội tiết tố nữ do đâu? 

Hàm lượng nội tiết tố nữ sẽ thay đổi theo tuổi tác của người phụ nữ. Theo đó, nội tiết tố sẽ bị suy giảm khi sinh con hay khi phụ nữ ngoài 30. Tình trạng suy giảm sẽ nghiêm trọng hơn khi phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, sau 40-50 tuổi khi chỉ còn 10% hàm lượng khi còn trẻ. Vậy những nguyên nhân dẫn đến suy giảm nội tiết tố nữ do đâu? 

• Tuổi tác: Estrogen bị suy giảm trong giai đoạn mãn kinh, chuyển dần sang estradiol (sản xuất chủ yếu bởi buồng trứng) sang estrone (sản xuất bởi chất béo trong cơ thể). 
• Do rối loạn ăn uống: Phụ nữ ăn nhiều hoặc chán ăn khiến hàm lượng hormone trong cơ thể bị rối loạn mất cân bằng. 
• Do di truyền: Hội chứng Fragile X (thiểu năng trí tuệ, chậm phát triển, bất thường thể chất, tự kỷ hoặc rối loạn tăng động giảm chú ý); hội chứng Turner (buồng trứng không phát triển, chiều cao thấp, dị tật tim) cũng có thể khiến lượng estrogen suy giảm. 
• Suy buồng trứng nguyên phát (bệnh mãn kinh sớm) là tình trạng buồng trứng ngừng sản xuất trứng ở độ tuổi dưới 40 khiến hàm lượng estrogen suy giảm. 
• Di chứng từ các phương pháp điều trị: Xạ trị/ hóa trị ung thư, cắt bỏ một/ hai bên buồng trứng, chấn thương…có thể làm suy giảm hoạt động buồng trứng từ đó gây suy giảm nội tiết tố. 
• Bất thường trong hoạt động tuyến yên, không giải phóng đủ hormone để truyền tín hiệu cho buồng trứng sản xuất estrogen, gây tình trạng suy giảm nội tiết tố. 
• Vô kinh vùng dưới đồi: Cơ thể thường xuyên căng thẳng, không được bổ sung dinh dưỡng đầy đủ có thể dẫn đến vô kinh vùng dưới đồi. Khi đó, não không giải phóng đủ hormone truyền tín hiệu về buồng trứng để sản xuất estrogen nên sẽ gây tình trạng thiếu hụt nội tiết tố. 

Dấu hiệu nhận biết suy giảm nội tiết tố nữ 

Các dấu hiệu suy giảm nội tiết tố nữ có thể nhận biết rõ ràng thông qua các biểu hiện trên làn da, tóc, chu kỳ kinh nguyệt…

• Giảm lượng mỡ dưới da khiến làn da trở nên khô, nhiều nếp nhăn, da chảy xệ.
• Âm đạo giảm hoạt động tiết dịch nhờn gây tình trạng khô rát, đau rát khi quan hệ, rất khó đạt được cực khoái.
• Kinh nguyệt không đều: Kinh thưa hoặc kinh nhanh, vòng kinh ngắn, thiếu kinh, lượng kinh ít và hết rất nhanh. 
• Làn da sạm nám, nổi mụn trứng cá.
• Tim đập nhanh, giảm tập trung,. hồi hộp, hay quên.
• Nóng trong, mệt mỏi, tâm trạng cáu gắt khó chịu. 
• Mất ngủ hay ngủ không sâu giấc.
• Vòng 1 thiếu săn chắc, bị mềm hoặc bị xệ xuống. 
• Tăng cân, thừa nhiều mỡ bụng,.
• Đau nhức xương khớp, xương yếu dần, loãng xương 

Suy giảm nội tiết tố ở phụ nữ ảnh hưởng như thế nào? 

Suy giảm nội tiết tố nữ khiến tâm lý, sức khỏe và nhan sắc của người phụ nữ bị tàn phá nghiêm trọng. 

• Làn da xỉn màu, thiếu đàn hồi, khô nám, tàn nhang, tóc rụng nhiều, khô xơ chẻ ngọn. 
• Vóc dáng không thon thả, vòng 1 chảy xệ, thân hình sồ sề ngấn mỡ, tăng cân mất kiểm soát. 
• Âm đạo khô hạn, đau rát và khó chịu khi quan hệ, khó đạt được khoái cảm, giảm ham muốn tình dục. 
• Rối loạn kinh nguyệt, viêm nhiễm phụ khoa làm giảm khả năng thụ thai ở nữ giới. 
• Nguy cơ cao mắc bệnh loãng xương, tim mạch hay ung thư vú…

Cách khắc phục suy giảm nội tiết tố nữ giới

Tình trạng suy giảm nội tiết tố nữ có thể khắc phục với các phương pháp chữa trị nội tiết tố. 

1. Điều trị suy giảm nội tiết tố nữ - Liệu pháp estrogen

Phụ nữ ở độ tuổi 25-50 tuổi bị thiếu hụt estrogen khi thăm khám thường được bác sĩ kê đơn sử dụng estrogen liều cao. Việc này có thể giúp làm giảm nguy cơ mất xương, mất cân bằng nội tiết tố khác ngăn ngừa bệnh tim mạch. Tuy nhiên, liều lượng thực tế sẽ còn tùy thuộc vào mức độ của tình trạng nghiêm trọng cũng như phương pháp áp dụng.

• Liệu pháp estrogen: Làm giảm mức độ nghiêm trọng các triệu chứng mãn kinh và giúp làm giảm nguy cơ gãy xương. 
• Liệu pháp estrogen dài hạn được khuyên dùng với phụ nữ tiền mãn kinh và đã làm phẫu thuật cắt bỏ tử cung. 
• Với các trường hợp còn lại, liệu pháp estrogen chỉ nên sử dụng một đến hai năm do liệu pháp này có khả năng làm tăng nguy cơ ung thư.

2. Phụ nữ suy giảm nội tiết tố điều trị như thế nào? - Liệu pháp HRT

Liệu pháp thay thế hormone HRT giúp làm tăng hàm lượng hormone tự nhiên trong cơ thể, được đề nghị áp dụng với những phụ nữ tiền mãn kinh đến mãn kinh. Liệu pháp HRT có thể điều chỉnh thời gian, liều lượng và sự kết hợp các hormone. 

Một vấn đề cần lưu ý, phụ nữ mãn kinh điều trị HRT có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, nguy cơ đông máu, ung thư vú và đột quỵ, những vấn đề này cũng đã được chứng minh. 

3. Cách khắc phục suy giảm nội tiết tố nữ tại nhà 

Để tăng cường nội tiết tố nữ một cách tự nhiên, an toàn tại nhà chị em có thể tham khảo một số biện pháp dưới đây:

• Chế độ dinh dưỡng giàu chất xơ, giàu vitamin C như cam quýt, cá hồi, cà chua, chuối, măng tây…
• Bổ sung thực phẩm giàu protein và các loại hải sản như trai, hến, sò, hàu.
• Bổ sung nhóm thực phẩm giàu vitamin nhóm B như cá ngừ, yến mạch, thịt bò, thịt gà tây, khoai tây, bơ, chuối…
• Nhóm thực phẩm chứa các chất cấu trúc chức năng tương tự estrogen như chế phẩm từ đậu nành, hạt điều, hạt hướng dương, sắn dây, đậu phộng…
• Ngủ đủ giấc đúng giờ cũng giúp tăng cường nội tiết tố tự nhiên cho cơ thể. 
• Luyện tập thể dục thường xuyên, chơi các môn thể thao như đi bộ, đạp xe, cầu lông…
• Hạn chế căng thẳng, lo lắng, stress kéo dài, hạn chế tối đa nạp thức ăn chứa nhiều chất béo không tốt, đồ dầu mỡ, chất kích thích…

Suy giảm nội tiết tố nữ ảnh hưởng trực tiếp đến nhan sắc, làn da, tâm lý tinh thần và cả sức khỏe của phụ nữ. Do đó, nếu xuất hiện dấu hiệu bị suy giảm nội tiết tố, chị em nên thăm khám hoặc hỏi ý kiến bác sĩ về tình trạng của mình để khắc phục sớm nhất.